NOWOŚCI

Problemy stopniowej marginalizacji europejskich hodowców w starciu z bliskowschodnimi, widoczne są już od kilku lat i to stało się powodem założenia organizacji o nazwie Arabian Futurity Europe. Powstała w roku 2004, podejmuje działania zmierzające do wsparcia hodowców koni arabskich w Europie oraz szerzej rozumianej hodowli i użytkowania koni arabskich na naszym kontynencie. Wyraźny regres hodowlany w Europie jest faktem już od kilkunastu lat, a hodowla europejska jest bezradna wobec rosnącej przewagi ilościowej i jakościowej koni wyhodowanych poza Europą. Należy w tym miejscu jasno podkreślić, że ojczyzną nowożytnej hodowli koni rasy arabskiej jest Europa i dziś większość koni hodowanych na świecie ma korzenie w stadninach europejskich takich jak choćby Weil, Crabbet Park, Radowce, Babolna, Pompadour czy polskie: Biała Cerkiew, Sławuta, Jarczowce, Antoniny, Sachny,   Jezupol, Pełkinie, Gumniska, Bronice, Dobrużek, Kraśnica, Ujazd czy międzywojenny Janów.  

Dynamiczny rozwój hodowli koni arabskich z przeznaczeniem na pokazy w ciągu ostatnich dwóch dekad spowodował przeniesienie głównych ośrodków hodowli do krajów arabskich. Dopuszczenie do stosowania na masową skalę inseminacji mrożonym nasieniem oraz embriotransferu, przyspieszyło tę zmianę. Dzisiejsze konie arabskie hodowane do pokazów to zwierzęta ozdobne. Kształt ich głowy jest nadrzędnym celem hodowli. Hodowcy europejscy,

którzy nie dysponują tak dużymi zasobami finansowymi, jak hodowle bliskowschodnie, mają więc ogromny problem z zachowaniem własnej hodowli oraz utrzymaniem jej na poziomie wyznaczonym przez aktualnie modny trend. Działania podejmowane przez Arabian Futurity Europe są skierowane głównie do hodowców europejskich i poprzez system nagród finansowych mają na celu ich wsparcie, szczególnie takich, którzy nie dysponują nieograniczonymi funduszami na hodowlę. Organizowana jest coroczna zimowa aukcja stanówek, która odbywa się w formie online, a cały dochód ze sprzedaży stanówek przeznaczony jest na nagrody finansowe pokazu Arabian Futurity Europe. Działalność AFE powiązana z działalnością European Breeders Trust, nie ogranicza się jednak wyłącznie do sprzedaży nasienia i organizacji aukcji, a jej istotnym elementem jest pokaz Arabian Futurity Europe – Breeders Show & Sport Competition. Tegoroczny pokaz rozegrany w Aachen w dniach 21 i 22 września w kategorii ECAHO Breeders’ Cup był interesujący dla wystawców i publiczności, których liczba była imponująca, a emocje chwilami przypominały te z pokazu tytularnego. Organizatorzy zastosowali porównawczy system sędziowania, co w przypadku sędziowania klas źrebiąt i młodych koni jest szczególnie uzasadnione. Ogólny poziom przedstawionych do oceny koni był wysoki, choć jako zwolenniczka tradycyjnych metod hodowli odczuwam dyskomfort widząc źrebię, prowadzone przez surogatkę, która w dodatku jest innej rasy niż arabska. Na uwagę zasługują przede wszystkim klasy ogierków, w których mogliśmy zobaczyć takie perełki jak Saif Al Awamrh (EKS Farajj – Wesal AH) czy Sahab Al Sheikh (D Mezyan - Salwa Al Bidayer). Również w piątek, w godzinach porannych, został rozegrany Narodowy Czempionat Niemiec, który w żadnym wypadku nie przypomina polskiego ani liczbą, ani jakością koni, jak też samym rozmachem organizacyjnym.

W katalogu tegorocznego Pucharu Narodów (All Nations Cup) zostały zapisane 123 konie. Jednak na starcie nie pojawiło się aż 31 uczestników, co w niektórych klasach ograniczało liczbę uczestników do 2-3 koni. Taka sytuacja dawała kwalifikację do finału wszystkim uczestnikom klasy, co czyniło konkursy eliminacyjne jedynie formalnością. Ogólny poziom  należy uznać za wyrównany i stojący na dość wysokim poziomie, szczególnie w klasach klaczy młodszych i klaczy starszych. 

W klasach klaczek rocznych niekwestionowaną gwiazdą była wybitnie szlachetna, sucha i doskonale się ruszająca Shahalel Al Shaqab (Na-mous Al Shahaniah – Siwar Al Shaqab) z Al Shaqab Stud (KAT), która już podczas prezentacji w klasie pokazała, że nie ma sobie równych. Srebro przypadło siwej klaczce D Aserah (AJ Nofan – D Shihanah) z Dubai Stud (ZEA), która przegrała z Shahalel zarówno w klasie, jak też ustąpiła jej miejsca w finale. Ciekawostką jest fakt, że D Aserah jest, ze strony ojca, wnuczką michałowskiej Kwestury. Z kilku ciekawych klaczek w finale sędziowie wskazali „na brąz” klaczkę Shahbrys HVP (Royal Asad – Rebecca HVP) z Ajmal Stud (KAS) i tym sposobem wszystkie trzy medale powędrowały na Bliski Wschód. Występ polskich uczestniczek w tej kategorii wiekowej nie był specjalnie imponujący, ale należy pamiętać, że daleka podróż nie ułatwiła im występu. Zdarzały się w przeszłości polskie konie, które zdobywały medale w kategoriach młodzieżowych, jak choćby Pianissima ( złoto w 2004 jako roczna) , Perfinka (złoto w 2013 jako dwuletnia), Piacolla ( 2015 złoto jako dwulatka) i Morion ( złoto w 2015 jako dwulatek) ale były to pojedyncze przypadki, wybitnych koni. Perfinka była jednocześnie jedynym młodym koniem o czysto polskim rodowodzie,  który zdobył w ostatniej dekadzie medal w Aachen . Wiadomo jest od dawna, że polskie konie arabskie dojrzewają później i większość sukcesów na pokazach w związku z tym należy do koni w kategoriach seniorskich. Stosowany w ciągu ostatnich dwóch dekad chów wypierający polskie rodowody na rzecz rodowodów koni pokazowych zasadniczo tego  nie zmienił.   

NourahAlKhalediah ( Hilal Al Khalediah-Gazalat Al Khalediah) hod. Al Khalediah Stable , wł.Akmal Stud (KAS)

W kategorii ogierków rocznych zdecydowanie wyróżniał się Sahm Sarm (EKS Faraj – Bandahleeza ZB) hod. i wł. Sarm Stud (KAS), jednak ostatecznie sędziowie przyznali mu jedynie brązowy medal. W finale klaczy młodszych poziom był niesłychanie wysoki i bardzo wyrównany, ale gwiazda była tylko jedna – Nourah Al Khalediah (Hilal Al Khalediah – Gazalat Al Khalediah) hod. Al Khalediah Stables (KAS), wł. Akmal Stud (KAS). Ta przepiękna klaczka ma już na swoim koncie medale na pokazach tytularnych, a jej tegoroczny występ w Aachen z pewnością wykreował ją na jedną z najciekawszych klaczy pokazowych ostatnich sezonów. Jej rodowód jest syntetycznym połączeniem najlepszych linii pokazowych opartych na doskonałej linii żeńskiej (wywodzącej się od jezupolskiej Pomponii z rodziny Sahara or.ar.), a w rodowodzie jej ojca ze strony matecznej występuje  syn michałowskiej El Dorady - El Palacio po Al Lahaab, który okazał się  cennym reproduktorem, choć ze względu na problem z rozrodem pozostawił niewielką liczbę potomstwa. Kilka lat temu ogromne sukcesy na pokazach tytularnych odnosiła córka tego ogiera również pochodząca ze stadniny Al Khalediah Biant Hazy Al Khaleidah. Pomimo użycia  El Palacio w Michałowie w roku 2018,  nie pozostawiono w hodowli jego córek a jedyna obecnie córka tego ogiera w państwowej hodowli znajduje się w stadzie białeckim, i co ciekawe podobnie jak Nourah Al Khalediah pochodzi z rodziny żeńskiej Sahara or.ar.  Biorąc pod uwagę sukcesy nielicznego, ale bardzo dobrego potomstawa El Palacio należy żałować, że krew  El Dorady nie pozostała w macierzystej stadninie również w linii męskiej. Linia żeńska Nourah prowadzi w prostej linii do urodzonej w roku 1930 w Janowie Podlaskim klaczy Limba, która wraz z grupą koni zagarniętych przez Sowietów w roku 1939 trafiła do Tierska na Kaukazie. Tam w roku 1946 dała klacz Kanitel, której z kolei wnuczka Kapella 1956 była matką słynnej klaczy Karta 1962 po Arax matki Taktiki 1980 po Tamerlan od której pochodzi linia żeńska Nourah Al Khalediah. Co również ciekawe Tamerlan jest w linii żeńskiej wnukiem klaczy innej klaczy o imieniu Taktika 1943 po uprowadzonym z Janowa w 1939 ogierze Taki Pan 1937.W rodowodzie Nurah Al Khalediah po stronie matecznej dwukrotnie występuje klenensowski Arax 1952, który w światowej hodowli jest jednym z jej filarów.  Rodzina żeńska wywodząca się od Limby zasłynęła również wnukiem Karty,  ogierem  Kubinec (SU) 1987 , który został uznany za jeden z fundamentów światowej hodowli dając wiele cennych córek  i synów którzy jednocześnie przedłużyli ród ogiera Bairactar or.ar. w światowej hodowli. Uzyskana przez Nourah Al Khalediah wysoka punktacja w klasie 93,83, w tym komplet 20. za ruch, i noty 18,5 i 19 za kłodę znakomicie wypełnia oczekiwania wobec współczesnego konia arabskiego. Pomimo zachowania, w stopniu maksymalnym, typu oczekiwanego na pokazach jest to klacz niezwykle poprawnie zbudowana, żeńska, a obszerny prawidłowy ruch z charakterystyczną dla dawnych polskich koni fazą zawieszenia połączony z lekkim charyzmatycznym, nieco wyniosłym sposobem poruszania się uczyniły z Nourah Al Khalediah złotą medalistkę w Aachen. Patrząc na Nurah Al Khalediah, która reprezentuje stworzony przez Ignacego Jaworowskiego typ polskiej klaczy saklawi , należy jedynie żałować, że obecnie w Michałowie odchodzi się od tego typu a michałowskie konie z rzadka mogą już poszczycić się wybitnym ruchem i coraz rzadziej siwą maścią. 

DLeen ( D Seraj-D Maha) hod. Dubai Stud, wł.Lubochnia Arabians (PL)

Srebro w tej kategorii zdobyła wyhodowana w Dubai Stud, a stanowiąca własność polskiej stadniny Lubachnia Arabians D Leen (D Seraj – D Maha), która po znakomitym występie w klasie błyszczała formą i zasłużenie zdobyła srebro dla swoich właścicieli.Jednocześnie był to jedyny medal dla koni z Polski. D Leen , której linia żeńska to jarczowiecka Gazella or.ar. a w rodowodzie jej matki występują słynne klacze zagrabione z Janowa przez sowietów w 1939 roku Taraszcza 1937 i Mammona 1939,  to kolejny przykład dobrego wykorzystania koni o polskich korzeniach w dzisiejszej nowoczesnej hodowli koni pokazowych. Należy podkreślić, że to już drugi medal dla Lubochni Arabians w Akwizgranie po zdobytym w ubiegłym roku srebrnym medalu klaczy D Modi.

PsycheApsara ( (Ghaith Al Zobair-Psyche Victoria) hod. Chrcynno Pałac (PL)

Wśród ośmiu ogierów starszych, które wystąpiły w finale tej kategorii, zdecydowanie wyróżniał się EKS Farajj, hod. Elkasun Arabian Stud, własności Haras Royal de Bouznika (MAR). Ten wyhodowany w RPA siwy ogier ma nie tylko bardzo interesujący rodowód, ale również sam robi kolosalne wrażenie. Jego matka EKS Bint Helwah, imbredowana na cenionego również w Polsce ogiera Laheeb, dała w połączeniu z synem ogiera RFI Farid, Ibn Faridem, tego intrygującego młodego ogiera. Oczywiście w finale EKS Farajj musiał ustąpić złoty medal utytułowanemu i mocno promowanemu ogierowi D Seraj (FA El Rasheem – Lady Veronika) z Dubai Stud, ale była to walka dwóch znakomitych rywali, które reprezentowały najwyższą klasę. Brąz w kategorii ogierów starszych przypadł synowi michałowskiej Espadrilli, wyhodowanemu w Belgii ogierowi Equiborn K.A. 

Equiborn K.A. ( QR Marc-Espadrilla) hod. NV Zoutekreken, wł. Budheus Stud (NL)

Espadrilla, jedna z najpiękniejszych michałowskich” monogramek” pozostawiła w Belgii liczne potomstwo ( 12 pobranych embrionów) niestety w Michałowie jej potomstwo choć dobre, nie osiągnęło znaczących sukcesów.  Pomimo że klasy ogierów nie były tak liczne jak klasy klaczy, to jednak warto tu wspomnieć o znakomitym występie janowskiego Pinito reprezentującego Belgię (92,67) oraz Pireno hod. Pawła Redestowicza, reprezentującego KAS (92,33). 

Pinito ( EKS Alihandro-Piniata) hod. Janów Podlaski, wł. Flaxman Arabians (BE)

A wracając do ogiera EKS Faraj, który ma dopiero sześć lat, a już spore sukcesy na koncie, to trzeba zauważyć, że polscy prywatni hodowcy sięgnęli po stanówki tym interesującym ogierem już trzy lata temu. Jego potomstwo pojawiło na naszych pokazach w Białce i w Janowie. 

Nagrody specjalne dla Najlepszego Hodowcy i Najlepszej Stadniny All Nations Cup powędrowały do Dubai Stud, a ogier FA El Rasheem otrzymał, kolejny już raz, nagrodę dla najlepszego reproduktora. Główne trofea pokazu Puchar Narodów, czyli The Lady Hamsworth Blunt Memorial Trophy zdobył Katar, natomiast Puchar Hodowców, czyli Major T.W.I. Hedley Memorial Trophy, zdobyły Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Podsumowując tegoroczny All Nations Cup należy podkreślić sprawną, jak zawsze w tym miejscu, organizację, znakomite warunki dla koni oraz dobrą atmosferę. To, co dla mnie jest trudne do zaakceptowania, to fakt, że od lat odbywające się równolegle z pokazem konkursy pod siodłem są mało reklamowane, trudno znaleźć program i listy startowe, by obejrzeć przynajmniej część konkursów. W tym roku mieliśmy w Aachen bardzo dobry występ reprezentującej Polskę Darii Klimeckiej, która na koniu Walor wygrała zdecydowanie konkursy w skokach przez przeszkody, choć trafić na listy startowe i na plac konkursowy w odpowiednim czasie było nie lada wyzwaniem. Walor urodzony w roku 2004 siwy wałach hodowli Leszka Sikory od wielu już lat odnosi spore sukcesy w konkursach skoków przez przeszkody. Jego rodowód to czysto polski „Pure Polish Classic”  z linii męskiej antonińskiego Ibrahima or.ar. i najstarszej z zachowanych sławuckich rodzin żeńskich rodziny Szweykowska 1800. Dzielność i długowieczność tego konia potwierdza jakość polskiej hodowli prowadzonej przez lata z założeniem, że polski koń arabski ma być piękny i dzielny. Jednak w przypadku konkurencji sportowych produkt hodowlany jest jedynie częścią sukcesu. Pozostałe to praca zawodnika , cierpliwość i konsekwencja w treningu.

Podsumowując zatem występ polskich koni w Pucharze Narodów można było usłyszeć opinię, że w Aachen zawsze rządziła polityka i pieniądze sponsorów, a polskie konie ze stadnin państwowych z reguły wygrywające klasy a i tak wracały bez medali. Zmiana  polega na tym, że polskie konie już nawet klas nie wygrywają, a stają się wyłącznie tłem je wypełniającym. Jednak rezultatów tych nie można uznać, ani za spadek formy, czy też wypadek przy pracy, a systemowy problem eliminujący naszą państwową hodowlę ze światowej rywalizacji pokazowej.